Esperanto kaj budhismo

Kiam oni rigardas lingvon nur kiel komunikilon, pli gravas la mesaĝo (la enhavo) ol ĝia ekstera formo. Mesaĝo estas sendependa de sia lingva formo. 

Budhanoj, kiuj deziras disvastigi budhismon en la mondo, uzas la anglan lingvon, ĉar ĝi estas la plej disvastiĝinta lingvo kaj la plej efika rimedo. Kiam kunvenas budhanoj el pluraj landoj, ili parolas plejparte en la angla.

Kial anoj de Budhana Ligo Esperantista tamen uzas Esperanton por disvastigi budhismon? Kial budhana Esperanto-movado necesas? En la mondo ne ekzistas lando, kie oni parolas ĉefe Esperanton, ĉu ne? Ĉu budhana Esperanto-movado ne estas senefika kaj senutila klopodo? Se oni pensas, ke lingvo estas nur komunikilo, tiu ĉi demando estas tute prava.

Sed lingvo estas ne nur rimedo aŭ ilo, per kiu oni transdonas informojn kaj interŝanĝas ideojn. Ĝi estas uzata kun interrilato al socio kaj kulturo. Ĝi havas kulturon kaj estas mem kulturo. Ankaŭ Esperanto havas kulturon: tio estas la kulturo komune posedata de la esperantistaro. Tiu ĉi kulturo inkluzivas la pensmanieron aŭ valor-orientiĝon de esperantistoj. Iliaj valoroj estas jenaj:

1.    Respekti la diferencon inter naciaj kulturoj.
2.    Amikiĝi kun homoj trans ŝtatoj, nacioj, religioj, klasoj, k.t.p.
3.    Esti neŭtrala rilate politikajn kaj religiajn opiniojn.

La valor-orientiĝo de esperantistaro estas simila al tiu de budhanaro. Budhismo estas antaŭ ĉio monda religio; ĝi celas, ke ĉiuj homoj, ne nur tiuj de malmultaj nacioj, liberiĝu de suferoj,. Por budhanoj gravas amo kaj saĝo. Amo direktata al ĉiuj vivaĵoj kaj saĝo libera de ĉiaj antaŭjuĝoj.

Budhana Esperanto-movado celas ne nur uzi la lingvon Esperanto por komunikiĝi inter malsamnaciaj budhanoj, kaj por multigi la nombron de budhanoj en Esperantujo aŭ de esperantistoj en budhana mondo. Ĝi deziras ankaŭ starigi la socion, en kiu ĉiuj vivaĵoj egale ĝuas sian vivon donacitan de ĉiuj naturaj aĵoj - ne de dio, nek de Budho.

La ĉefa instruo de budhismo estas nomata "la leĝo de interdependa ekesto". Tio signifas, ke ĉiuj estaĵoj dependas de la ekzisto de ĉiuj aliaj estaĵoj, kaj ke nenio ekzistas per si mem sendepende de aliaj ekzistaĵoj. Tial budhanoj pensas, ke gravas amika kaj paca kunekzistado de ĉiuj vivaĵoj apartenantaj al malsamaj ŝtatoj, nacioj, landoj, lingvoj, k.t.p. Tiu ĉi ideo naskiĝinta antaŭ 2500 jaroj havas universalan valoron komunan kun tiu de multaj esperantistoj. 

Budhana Ligo Esperantista, fondita en 1925, havas la retejon http://budhana.org.

YAMAGUTI Sin’iti