Aŭtun-meza Festo

天階夜色涼如水，卧看牽牛織女星。─秋夕 杜牧（803—852）
La ŝtupoj malvarmiĝas akve en vualo nokta.
ŝi kuŝe spektas la stel-paron jen en amindum’.
El la poemo Aŭtunnokte de Du Mu (803-852) tradukis Vejdo

La stel-paro de la supra poeziaĵo estas la Bovista kaj Teksistina steloj (Altairo kaj Vego). Laŭ malnova ĉina legendo, ili estas du amantaj steloj. 

Aŭtun-meza Festo (中秋, Ĝon ciu), kiun oni nomas ankaŭ Luna Festo, estas unu el kvar gravaj festoj de la ĉin-rilata kultura regiono. La aliaj gravaj festoj estas: Nova Jaro, Tago de la antaŭuloj [Cinmin], kaj Kvina Monato. 

Aŭtunmeza Festo okazas en la plenluna tago de la dua monato de aŭtuno, do ĝi estas en la 15-a tago de la oka monato laŭ la luna kalendaro. Ĉi-jare laŭ la suna kalendaro, la Aŭtunmeza Festo okazos la 10-an de septembro.

Kutime, la ĉefa pordo en ĉina domo rigardas al la sudo. En somero la Lakta Vojo aperas rekte antaŭ la domo. Kaj la steloj de la Granda Ursino laŭ ĉinoj estas kiel kulero aŭ akvujo. 

                        Foto: Wikimedia/Till Credner CC BY-SA 3.0

Kiam la tenilo de la kulero montras supren tuj post la sunsubiro, la somero atingas sian pinton. Post somero venas aŭtuno. Oni kredas, ke la steloj, kiuj troviĝas en la du flankoj de la Lakta Vojo, renkontiĝas unu fojon jare. El tio fontas la legendo de la steloj Bovista kaj Teksistina.

Dum la Aŭtunmeza Festo familianoj renkontiĝas kaj sidas en rondo laŭ la formo de la plena luno. Homoj manĝas lun-kukojn

                          Foto: Wikipedia/misbehave - Moon Cakes CC BY 2.0

kaj la frukton pampelmuso, aŭskultante tradiciajn rakontojn dum ili rigardas la lunon, kiu estas plej bela en tiu sezono. Tial ĉi tiu festo, en kiu estas kaj scienca kaj kultura aspektoj, allogas la homojn en multaj lokoj. Ekzemple en Vjetnamujo homoj portas lanternojn. Infanoj ludas en la vespero portante lanternojn por saluti la belan lunon.

Jen estas mallonga resumo de du el la tradiciaj rakontoj ligitaj al tiu tago.

Ĉaneo estis diino de la Luno. Ŝia edzo estas Hoj-ji.  Iam ekzistis dek sunoj en la ĉielo. Kiam Hoi-ji mortigis naŭ el la sunoj, Ĉaneo kaŝis lian lastan sagon por ke la sola restanta suno brilu en la ĉielo. Fine, Ĉaneo ŝtelis pilolon, la pilolon de eterna vivo. Manĝinte ĝin, tuj ŝi flugis al la Luno, kaj ekloĝis tie. 

U-gan volis studi Daŭismon. Oni kredas, ke studi Daŭon povas longigi la vivon. Sed li ne sufiĉe atentis dum la studado. Finfine, la instruisto punis lin tiel: ke li ĉiam devas haki la bonodoran osmanton, kiu estas arbo kun aparte bonodora floro. Sed kiam li hakis la arbon, ĝi plifortiĝis. Ankoraŭ nun li daŭre hakadas la arbon, kvankam la arbo estas nevundebla kaj daŭre kreskas. 

Multaj kantoj kaj poemoj estis verkitaj pri la luno. Ekzemple la kanto La luno simbolas mian koron (月亮代表我的心) estas fama kaj bela. Fama poemo tekstas: “Se homoj vivus pli longe, tiel iliaj amatoj eĉ malproksime milojn da lioj povus kune vidi la saman lunon.” 

Miaj koraj geamikoj, ĉu vi kun mi vidos la saman lunon en la Mezaŭtuna Festo?

Liru Chen