Oftaj trompoj per sociaj komunikiloj

Trompo okazas, kiam krimulo konvinkas homon transdoni monon aŭ konfidencajn informojn, kiel personajn detalojn, banko-kontajn numerojn aŭ pasvortojn. Trompado ne estas nova afero; homoj trompas unu la alian de miloj da jaroj. Interreto nur faciligas tion.

Sociaj komunikiloj estas mirinda kreaĵo. Ili permesas al ni kontakti homojn el la tuta mondo. Ni povas trovi homojn, kiuj havas samajn interesojn kiel ni, kaj estas facile resti en kontakto kun familianoj kaj geamikoj. Tamen sociaj komunikiloj ankaŭ donas al krimuloj facilan manieron por trovi viktimojn. Se vi uzas tiajn retejojn, sendube vi mem aŭ unu el viaj konatoj iam estis la celo de trompo.

Jen kelkaj oftaj trompoj: 

1.    Am-trompoj. Nekonato sendas al la viktimo peton pri amikiĝo. Komenciĝas  amindumado kaj poste la homo petas monon. Unue, la trompisto petas malgrandan monsumon kaj repagas ĝin. Fine, venas peto pri multe pli granda monsumo. La pli granda sumo, kompreneble, neniam estos repagita.

2.    Ŝtelado de personaj informoj. Trompisto prezentas sin kiel medicinan esploriston, aŭ kiel oficiston el registara oficejo aŭ banko, aŭ de bonfara organizaĵo. La trompisto konvinkas la viktimon transdoni multajn personajn informojn kaj eĉ sendi monon.

3.    Reklamoj. Trompisto kreas vendejan paĝon, kiu aspektas tre simila al tiu de reala vendejo. La viktimo alklakas reklamon kaj mendas iun varon, sed la varo neniam estos liverita. La trompisto ŝtelas ties monon KAJ informojn pri ties kreditkarto.

4.    Labor-trompoj. Trompisto promesas al la viktimo tre bone pagatan laboron. Antaŭ ol eklabori, la viktimo devas pagi sumon por ricevi trejnadon aŭ materialojn.

5.    Kreado de falsa konto. Ŝtelistoj uzas informojn kaj bildojn el ies profilo en socia retejo por krei falsan konton. Ili tiam kontaktas ties geamikojn. Eble ili ŝajnigas, ke ili bezonas monon. Aŭ ili afiŝas filmeton, kiu enhavas viruson. Aŭ ili anoncas bonegan ŝancon pri investo. Ili faras ĉion ajn por ke la geamikoj de la viktimo sendu monon, donu personajn informojn, aŭ elŝutu virusojn.  

Estas pluraj aferoj, kiujn vi povas fari, por aktive protekti vin:

1.    Faru fortan pasvorton kaj neniam uzu la saman pasvorton ĉe du malsamaj retejoj.

2.    Informu kaj avertu. Se vi konstatas, ke iu duobligis vian konton ĉe socia retejo, avertu viajn geamikojn kaj informu la retejon.

3.    Neniam aĉetu varon alklakante reklamon ĉe socia retejo. Serĉu mem la firmaon aŭ la varon en Interreto.

4.    Se vi ne sukcesas eniri vian konton, alklaku FORGESIS PASVORTON. Tiel vi ricevos retmesaĝon por restarigi la pasvorton. Se trompisto havas aliron al via konto, tiu homo estos blokita. Se la trompisto jam ŝanĝis viajn informojn, vi scios tion, ĉar vi ne ricevos la mesaĝon pri restarigo de la pasvorto.

5.    Atentu pri amikiĝ-petoj de nekonatoj. Se vi ricevos amikiĝpeton de tute nekonata homo, zorge pripensu. Ĉu vi havas komunajn geamikojn? Ĉu vi estas membroj de la sama grupo? Kial tiu homo volas amikiĝi kun vi? 

6.    Se vi ricevos helpopeton de amiko, kontaktu la amikon alimaniere por certiĝi, ke la mesaĝo vere venis de tiu homo.

7.    Ne donu tro da informoj en via profilo. Ne donu al krimuloj la informojn, kiujn ili bezonas por prezenti sin kvazaŭ estus vi. 

Memoru: se iu propono ŝajnas nekredeble bona – ne kredu ĝin.

Myrtis Smith