Eblas aŭskulti ĉi tiun artikolon, kiun voĉlegis Amri Wandel.
Ĉu vi planas iri al la Universala Kongreso en Torino? Se jes, vi povos aŭskulti prelegon de Amri Wandel pri la ebleco kontakti kun ekster-teraj civilizoj. Lia scienca artikolo pri tiu temo vekis grandan interesiĝon de popular-sciencaj gazetoj kaj retejoj, kaj raportoj pri ĝi aperis en dekoj da lingvoj.
"Kie estas la ekster-teranoj?" demandis en la jaro 1950 la fama itala-usona sciencisto Enrico Fermi.
Tiu demando, nun konata kiel la Paradokso de Fermi, delonge ĝenis astronomojn kaj aliajn sciencistojn, kiuj studas la probablecon trovi alian vivon en la universo. Nun, per mia propra esplorado mi povas doni respondon: la eksterteranoj ja ekzistas, sed ni nur devas doni al ili sufiĉan tempon por rimarki nin kaj kontakti nin.
De pli ol 70 jaroj oni serĉis solvojn al la Paradokso de Fermi. Povus esti, ke ni estas la sola civilizo, sed tio ne estas kontentiga klarigo, ĉar nia galaksio havas centojn da miliardoj da planedoj similaj al nia Tero. Ne havas sencon pensi, ke nur sur nia planedo aperis vivo kaj inteligenteco.
En la jaro 2017 astronomoj malkovris misteran objekton, iom similan al kometo, sed ĝi venis de ekster nia sun-sistemo. La objekto, kiu ricevis la nomon “Oumuamua”, estis longa kaj mallarĝa kaj plirapidiĝis kiam ĝi forlasis la sunsistemon. Tial kelkaj astronomoj demandis, ĉu ĝi povas esti spac-ŝipo de alia civilizo. (Artikolo pri Oumuamua jam aperis en uea.facila.) Pro tio kaj pro longa raporto pri Ne-Identigitaj Flugantaj Objektoj (NIFOj), kiun Usono publikigis en 2019, mi faris novan esploron pri la malnova Paradokso de Fermi.
Mia propra esploro proponas novan klarigon: ke la eksterteranoj ja povus ekzisti, sed ke plej verŝajne ili ankoraŭ ne rimarkis nin, kaj eble tial nin ankoraŭ ne kontaktis. Planedoj kun simila biologio kiel la nia povas esti tre oftaj en la universo, kaj inteligentaj specioj studantaj ilin ne multe atentus unu plian verdan vivantan mondon. Sed eble ili ja serĉus mondon kun inteligentaj estaĵoj.
La sola ebleco malkovri nian civilizon de astronomiaj distancoj estas per radio-elsendoj. Tamen la homaro komencis produkti radio-elsendojn antaŭ malpli ol cent jaroj. Dum tiu tempo ili povis vojaĝi malpli ol cent lum-jarojn for de la Tero. Tio estas nur eta parto, malpli ol miliardono, de nia galaksio. Tamen, en la estonteco, kiam niaj radio-ondoj atingos pli grandajn distancojn, eble iu civilizo ricevos ilin kaj decidos sendi respondon aŭ eĉ spacŝipon.
La konkludo de mia esploro estas, ke Oumuamua plej verŝajne ne estas fremda spacŝipo, kaj same la NIFOj ne venas de ekster-tera civilizo. Nur post centoj aŭ miloj da jaroj estos pli bona ŝanco, ke atingos nin mesaĝo aŭ spacŝipo de alia civilizo.
La projekto SETI (Serĉo de ekstertera inteligenteco) sensukcese serĉas signojn de ekstertera inteligenteco de pli ol 60 jaroj. Astronomoj parolas pri la Granda Silento. Ĉu iam la Granda Silento finiĝos per la Granda Saluto? La demando, kiun neniu povas respondi, estas kiam.
Amri Wandel
Por pli da informoj pri tiu temo, aŭskultu la intervjuon kun Amri Wandel ĉe Esperanta Retradio. La teksto de la intervjuo troviĝas ĉe la sama paĝo.
-
5
-
5
Amri Wandel estas profesoro pri astrofiziko ĉe la Hebrea Universitato de Jerusalemo. Li okupiĝas pri nigraj truoj, eksterplanedoj (planedoj ekster nia sunsistemo) kaj astrobiologio. Li estas vicprezidanto de UEA, prezidanto de la Internacia Akademio de Scienco kaj membro de la Akademio de Esperanto.
- astronomo: sciencisto, kiu studas la stelojn kaj aliajn ĉielajn objektojn.
- biologio: scienco pri la vivantaj estaĵoj, ĉefe bestoj kaj plantoj; la vivantaj estaĵoj, ĉefe bestoj kaj plantoj, de iu aparta loko.
- civilizo: altnivela stato de la homa socio; evoluinta socio, sufiĉe malproksima de sia frua kaj natura stato.
- distanco: spaco inter du lokoj.
- el-sendo: programo dissendata per radio, televido aŭ Interreto.
- galaksio: grandega stel-amaso, observebla kiel aparta grupo, kiel ekzemple la Lakta Vojo, en kiu troviĝas nia propra Tero.
- kometo: malgranda ĉiela objekto, ofte plejparte el glacio, kiu vojaĝas ĉirkaŭ suno elĵetante gasojn malantaŭ si.
- konkludo: decido pri la ĝusta respondo al iu demando, atingita post esplorado de la faktoj kaj opinioj pri tiu afero.
- miliardo: mil milionoj.
- mistera: enhavanta ion neklarigeblan, kaŝitan, malklaran.
- ne-identigita: tia, ke oni ne sukcesis ekscii aŭ malkovri, kio ĝi estas.
- paradokso: opinio, kontraŭa al tiu komune akceptata, kiu tial ofte povas ŝajne nekredinda, kvankam ĝi povas finfine montriĝi ĝusta.
- planedo: granda ĉiela objekto sen propra lumo, kiu rondiras ĉirkaŭ stelo; ekzemple nia Tero estas planedo.
- probableco: la kalkulo pri la ŝanco, ke io okazos aŭ realiĝos.
- spac-ŝipo: veturilo, kiu vojaĝas tra la vastega spaco ekster nia Tero.
- specio: aparta klaso de plantoj aŭ bestoj.
- universo: tutaĵo de ĉio, kio ekzistas.
- ver-ŝajne: tio ŝajnas esti vera, sed oni ne povas esti certa pri tio.
Rekomendataj komentoj
Aliĝu al la diskutado!
Eblas afiŝi nun kaj registriĝi poste. Se vi jam havas konton, ensalutu nun por afiŝi uzante ĝin.