Ĉu birdaj monbiletoj en Eŭropo?

Eŭro, la ĉefa monunuo de Eŭropa Unio, naskiĝis la 1-an de januaro 1999. Tial, komence de la jaro 2025, uea.facila aperigis jenan artikolon : Eŭro aĝas 25 jarojn. Tamen dum siaj unuaj tri jaroj la nova monunuo restis nevidebla en la ĉiutaga vivo. Fakte ĝi estis uzata nur por fari komercajn kalkulojn kaj por bankaj transpagoj. La naciajn monerojn kaj monbiletojn komencis anstataŭigi la eŭrop-unia mono nur la 1-an de januaro 2002.

La eŭrop-uniaj moneroj havas unu eŭropan flankon kaj unu nacian flankon. Ekzemple, la itala monero de du eŭroj montras la vizaĝon de la fama poeto Danto. La aŭstra monero de unu eŭro montras la vizaĝon de la komponisto Mozarto. La biletoj, male al la moneroj, montras neniun nacian simbolon. Oni ne reklamu iun landan kulturon per la novaj monbiletoj. Tial oni preferis ne montri famajn homojn aŭ konstruaĵojn el difinitaj landoj, kaj anstataŭe ornamis la biletojn per bildoj montrantaj la evoluon de la arkitekturo en Eŭropo. Ekzemple la 20-eŭra bileto vidigas gotikan vitralon sur unu flanko kaj gotikan ponton sur la alia. Sekve la konstruaĵoj desegnitaj sur la biletoj apartenis al neniu membro-ŝtato. 

Tia elekto, kiu celis neŭtralecon, estis verŝajne necesa je la komenco por ne aldoni plian batal-temon al projekto jam tre malsimpla. Tamen multaj homoj nuntempe konsideras tiajn bildojn tro malkonkretaj. Cetere, ĉar la arkitekturaĵoj ne ekzistas en la realo, eblas nek rekoni ilin nek senti ke ili apartenas al la propra kulturo. Tio estas bedaŭrinda, ĉar per la enkonduko de komuna monunuo, oni volis interalie helpi krei senton de aparteno al komuna supernacia organizaĵo.

De 2021, la Eŭropa Centra Banko (ECB) petis specialistojn esplori tiun temon. En tiu kadro pli ol 365 000 eŭropanoj donis sian opinion pri siaj preferoj rilate al estontaj monbiletoj. Sekve, ECB anoncis en januaro 2025 sian decidon pri eblaj temoj por ornami la novajn biletojn. Du konkursantaj temoj estis elektitaj. La unua estis Eŭropa kulturo: komuna heredaĵo; kaj la dua, Riveroj kaj birdoj: pluvivado kaj diverseco. Laŭ la unua temo, ornamus la biletojn famaj eŭropanoj, ekzemple la komponisto Betoveno en la 10-eŭra bileto kaj la hispana verkisto Cervanto en la 50-eŭra bileto. Laŭ la dua temo, ornamus la biletojn birdoj, ekzemple eŭropa alciono en la 10-eŭra bileto kaj blanka cikonio en la 50-eŭra bileto. En la fino, nur unu temo estos elektita. Do aŭ Betoveno kaj Cervanto aŭ la alciono kaj la cikonio.

Ricevinte proponojn per publika konkurso, grupo de sendependaj fakuloj elektos kvin proponojn por ĉiu temo. Fine de la jaro 2026 la estraro de ECB elektos la gajnintan proponon. La novaj biletoj estos presitaj en 2027, 25 jarojn post la enkonduko de la unuaj.

Laurent Ramette