Ada Lovelace
- la unua programisto

Ĉu vi povas kredi, ke la unua programisto naskiĝis antaŭ ducent jaroj?

Ŝi nomiĝis Ada Lovelace, kaj ŝi estis la filino de la fama angla poeto lordo Byron kaj la matematikistino Annabella Byron. Ŝi naskiĝis en decembro 1815, sed bedaŭrinde ŝiaj gepatroj eksgeedziĝis du monatojn post ŝia naskiĝo. Ŝia patro forveturis el Britujo tuj poste, kaj Ada
neniam renkontis lin. Li mortis en Grekujo ok jarojn poste. La patrino de Ada petis siajn instruistojn, ke ili instruu ŝian filinon pri scienco kaj matematiko.

Ada renkontis la matematikiston kaj mult-fakulon Charles Babbage kiam ŝi havis dek sep jarojn, kaj ili amikiĝis. Li nomis ŝin poste "la sorĉantino de nombroj".

Ada Lovelace 20-jara, de Margaret Sarah Carpenter (1836)

Babbage planis la diferenco-maŝinon kaj la analitikan maŝinon. Li neniam finkonstruis ilin, sed la Muzeo de Scienco en Londono konstruis la diferenco-maŝinon en 1991. Praktike ĝi estas kalkulilo, dum la analitika maŝino estis pra-komputilo, kiu devis uzi tru-kartojn kaj plenumi programojn.

Babbage estis invitita prelegi en la itala urbo Torino pri sia analitika maŝino. Ĉeestis Luigi Menabrea, matematikisto kaj estonta ĉefministro de Italujo, kiu verkis pri ĝi franc-lingvan dokumenton. Ada tradukis la dokumenton en la anglan. Sed ŝi ankaŭ evoluigis ĝin, kaj skribis kiel komputi la nombrojn de Bernoulli. Oni kutime konsideras tion kiel la unuan komputilo-programon.

La komputaĵo de Ada Lovelace pri nombroj de Bernoulli

En novembro 1852 ŝi mortis nur 36-jara pro kancero. Ankaŭ ŝia patro mortis je la sama aĝo.

La programlingvo Ada estis nomita laŭ ŝi. Kiam oni pensas pri la historio de komputiloj, oni devas memori Ada Lovelace, la unuan programiston.

James Draper